هزینه کرد بودجه های پژوهشی در کشور بایستی با برنامه و مسئله محور باشد - تور هند ارزان

دکتر کمال خدائی در گفت وگو با خبرنگاران، تأکید کرد: معتقدم اگر بودجه های پژوهشی که در اختیار سایر مراکز پژوهشی و دانشگاه ها قرار می گیرد، با الگویی که در جهاد دانشگاهی اجرا می گردد، هزینه شده بودند، دستاوردهای عظیمتری را در کشور شاهد بودیم. جهاد دانشگاهی بودجه آنچنانی در اختیار ندارد، اما با این وجود بسیار پیروز عمل نموده است. پژوهشگران این سازمان با روحیه جهادی، کارها را پیش برده و خود را به اثبات رسانده اند.

وی اضافه کرد: طبیعتاً طرح های پژوهشی ما در عین کاربردی بودن و برطرف احتیاج صنعت، باید درآمدزایی نیز داشته باشند تا از این طریق بتوانیم در ادامه جهت، پژوهش های خود را توسعه دهیم. این ذهنیت در بین تمام همکاران پژوهشکده ایجاد شده است که از همان ابتدای شکل گیری ایده و آغاز یک پژوهش، احتیاج بازار نیز سنجیده و آنالیز گردد که آیا امکان تجاری سازی طرح در کشور وجود دارد یا نه؟! طبیعتاً، یکی از اولویت های پژوهشکده در حوزه بالادستی نفت و بحث پاکسازی آلودگی های نفتی، توجه به برطرف احتیاج کشور، تجاری سازی و درآمدزایی بوده است.

مسئله محور نبودن، دردی عظیم تر از کمبود بودجه است

رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی خاطر نشان کرد: تک تک ریالی که در جهاد دانشگاهی برای پژوهش در نظر گرفته و خرج می گردد، با توجه به محدودیت بودجه، واقعاً با برنامه است. مقاله در ذات خود بد نیست، اما چه دردی از جامعه و کشور دوا می نماید؟ مقاله در اولویت دوم واقع شده است و هدف اول باید فراوری محصول یا فناوری باشد. اگر حمایت ها به سمت فراوری محصول و توسعه فناوری سوق داده گردد، شاهد رشد و شکوفایی کشور خواهیم بود.

وی تأکید کرد: مسئله محور نبودن پژوهش ها درد بسیار عظیمی است. کمبود بودجه هم درد دیگری است؛ اما از همه بدتر، مسئله محور نبودن پژوهش ها است که باعث می گردد همین بودجه محدود پژوهشی جایی خرج گردد که عملاً مسئله ای از جامعه را حل نمی نماید.

خدائی ضمن اشاره به عدم پیروزیت در برقراری ارتباط صحیح میان پژوهشگر و صنعت گفت: چند درصد از دانشجویانی که در مقاطع تحصیلات تکمیلی درحال تحصیل هستند، توانسته اند با صنعت ارتباط بگیرند و طرح های پژوهشی آنها کاربردی شده است؟

رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی تأکید کرد: پژوهش باید هدفمند باشد. زمانی که استاد یا پژوهشگری وارد یک مرکز پژوهشی می گردد، اگر به صورت مداوم و هدفمند در زمینه تخصصی خود مشغول پژوهش گردد، در نهایت این امر منجر به توانمندسازی پژوهشگر شده و صنعت نیز می تواند از این توان بهره مند گردد؛ البته نباید از نقش صنعت در حمایت از پژوهشگران و توانمندسازی آنها غافل شد.

وی اضافه کرد: مرکز نوآوری پژوهشکده علوم پایه کاربردی مشخصاً با این دیدگاه راه اندازی شد تا بتوانیم پژوهش هایی که در دانشگاه ها انجام می شوند را مورد حمایت قرار داده و به طرح های کاربردی تبدیل کنیم. هیچ سرانجام نامه تحصیلات تکمیلی نباید بدون آگاهی از آینده آن طرح انجام گردد. درحقیقت، سرانجام نامه ها باید بتوانند بخشی از احتیاج صنعت را برطرف نمایند.

خدائی خاطر نشان کرد: انتظار داریم پژوهشگران جوانی که وارد مجموعه جهاد دانشگاهی می شوند، بعد از 4 تا 5 سال، مولد شده و بتوانند طرح های پژوهشی را ارائه نمایند که چند نفر دیگر نیز جذب شده و از این طریق، شبکه پژوهشی جذب پژوهشگر توسعه پیدا کند.

پژوهشکده های متعدد و موازی کاری هایی که ایجاد می گردد

خدائی با اشاره به بحث تعدد پژوهشکده ها در کشور گفت: احتیاجهای متعددی در کشور داریم و برای برطرف این احتیاجها، پژوهشکده های زیادی تأسیس شده اند که باعث افزایش موازی کاری شده است و در این شرایط عملاً بودجه محدود پژوهشی بین تعداد زیاد پژوهشکده ها تقسیم می گردد که در نهایت، شاهد خروجی مناسبی هم نخواهیم بود.

وی اضافه کرد: اگر پژوهشکده ها متمرکز و هدفمند فعالیت نمایند، می توانند در حل مسائل کشور بسیار کارگشا و موثر باشند. معتقدم جهاد دانشگاهی در این زمینه رویکرد بسیار خوبی در پیش گرفته و برای هر پژوهشکده، مأموریت خاصی تعریف نموده است که تمام فعالیت ها در چارچوب این مأموریت متمرکز شده اند.

خدائی گفت: خروجی هایی که در زمینه فراوری محصول و توسعه فناوری از دانشگاه ها و پژوهشکده ها داریم، نسبت به تعداد مقاله بسیار کم است. در زمینه فراوری علم پیشرفت بسیار خوبی داریم، ولی در بخش تبدیل علم به ثروت مشکل داریم. باید از ابتدای جهت و آغاز پژوهش، انتهای جهت هم به درستی ترسیم گردد.

وی تأکید کرد: علاوه بر توانمندسازی پژوهشگران، باید شناخت درستی از بازار هم داشته باشیم. وقتی پژوهشگر و سیستم کانالیزه شده و به سمت انجام پژوهش کاربردی و با هدف فراوری محصول یا توسعه فناوری راهنمایی گردد، طبیعتاً هرچه به این سیستم و پژوهشگر بودجه تزریق کنید، دستاورد بیشتری حاصل خواهد شد.

فرصت تحریم

رییس پژوهشکده علوم پایه کاربردی گفت: تحریم ها اگرچه تبعات سویی به دنبال داشته اند، اما در عین حال فرصت های پژوهشی خوبی برای پژوهشکده ها و شرکت های دانش بنیان ایجاد شده است؛ البته هنوز با استانداردهای جهان خیلی فاصله داریم.

خدائی اضافه کرد: تحریم ها از یک طرف محدودیت هایی در زمینه تحقیقات برای ما ایجاد کرد، اما از طرف دیگر باعث شد در نبود شرکت های خارجی، تقریباً در هر حوزه ای که توانمندی داشتیم، خودمان را به مجموعه صنعتی اثبات کنیم. هر وقت صنعت به توانمندی پژوهشگران ایرانی اعتماد کرد، پاسخ این اعتماد را به خوبی دریافت کرد. در این پژوهشکده تقریبا تمام طرح هایی که به فناوری یا محصول تبدیل شده اند، نتیجه اعتمادی بوده که صنعت به ما پیدا نموده است و همچنان ادامه دارد.

نتیجه اعتماد به توان داخلی علاوه بر قطع وابستگی به خارج، توسعه اشتغال جوانان در کشور خواهد بود که می تواند زمینه صادرات و ارزآوری برای کشور را نیز فراهم نموده و در چرخه پژوهش های آینده مورد استفاده قرار گیرد.