معرفی کتاب تاریخ جهان ارنست گامبریچ؛ تاریخ را به زبان راحت بیاموزید - تور هند ارزان

بیشتر علاقه مندان به تاریخ، ترجیح می دهند به جای مطالعه سرگذشت انواع بشر از دیرباز تا امروز، آن هم با اعداد و ارقام بسیار شامل سال های وقوع حوادث و آمار فتوحات و کشتگان، از ادبیات داستانی مانند رمان ها و داستان های کوتاه بهره ببرند.

با این حال، تاریخ از علوم عبرت آموز است و چه بسا اگر تاریخ نگاران وجود نداشتند، امروز کم ترین اطلاعاتی از گذشته و سرنوشت بشر و سیاره زمین نداشتیم. از این منظر، تاریخ را باید مختص مخاطبان خاص دانست اما اگر تاریخ به شیوه ای کاملا متفاوت و در قالب داستانی جذاب و پرفراز و فرود روایت بشود چه؟ باز هم نمی تواند توجه عموم کتاب خوانان را به خود جلب بکند؟ زحمت پاسخ به این پرسش را ارنست گامبریچ،(Ernst Gombrich) تاریخ دان و نویسنده مشهور اتریشی(2001ـ 1909)، در کتاب تاریخ دنیا کشیده؛ اثری با زبانی ساده و سرراست و هم چون یک قصه دل نشین، و اتفاقا کتاب، با جمله آشنای روزی بود، روزگاری بود آغاز می شود:

گامبریچ بیش تر به عنوان نویسنده ای در باب نقد تاریخ و هنر برای جوانان و نوجوانان شناخته می شود. تاریخ دنیا نخستین و تنها کتابی است که او ابتدا سال1935 به زبان آلمانی و با نام اصلی زبده تاریخ دنیا برای جوانان نوشت که در چهل فصل تاریخ دنیا را از عصر حجر تا عصر اتم به زبانی شیرین و بی تکلف روایت می کند. بسیاری از خوانندگان کتاب، در گروه های سنی و سطوح آموزشی مختلف، علاوه بر این که از آن لذت بسیار برده اند،کتاب را دریچه نوینی به دنیا تاریخ و تاریخ دنیا دانسته اند. مفسر لس آنجلس تایمز درباره این نویسنده گفته: گامبریچ به تاریخ جان می بخشد و خواننده را همراه خود در سفینه ای زمان پیما بر فراز تاریخ دنیا به پرواز درمی آورد و او را هم واره در طول کتاب به سیر و سلوکی فکری و عاطفی میان گذشته و حال وا می دارد.

• سفر به تونل زمان با 5 کتاب تاریخی برگزیده ایران و دنیا

شاید این نکته برای تان جالب باشد که وقتی کتاب حاضر، در شماری از کشورهای اروپایی و آسیایی با اقبال عمومی روبه رو شد، هنگام حاکمیت نازی ها بر اتریش و آلمان، به دلیل صلح جویانه بودن بیش از حد در فهرست کتاب های ممنوعه قرار گرفت. پس از سرانجام جنگ، گامبریچ در انگلستان به عضویت موسسه تحقیقات هنری واربورگ درآمد و چند سال بعد، ریاست آن را بر عهده گرفت.کتاب دیگرش،تاریخ هنر با عنوان اصلی سرگذشت هنر (The Story of Art) نیز به قدری پیروز بود که ریاست موزه لوور درباره آن گفت:کتاب گامبریچ از چنان شهرتی برخوردار بود که می توان آن را با مونالیزای داوینچی مقایسه کرد.

این کتاب از سال 1950 تا سرانجام عمر نویسنده اش، شانزده بار تجدید نظر و ویرایش و صدهابار تجدید چاپ و به بیش از سی زبان زنده دنیا ترجمه شد و توانست عنوان پیروز ترین و پرخواسته ترین تاریخ هنر را در قرن بیستم کسب بکند.

کتاب تاریخ دنیا؛ اثری که شما را به تاریخ علاقه مند می کند!

ارنست گامبریچ در کتاب خود کاری کرده که دیگر کسی به ویژه نوجوانان و جوانانی که کم تر حوصله خواندن کتاب های تاریخی را دارند و فیلم های تاریخی را ترجیح می دهند، از کسالت باربودن تاریخ گلایه نکنند و حتی برعکس، پس از خوانش کتاب او، بیش از گذشته به تاریخ علاقه مند بشوند.

این کتاب 390 صفحه و چهل فصل دارد اما جای نگرانی نیست، چون خوش بختانه فصل های کتاب کوتاهند و ریتم خواندن مخاطب را سرعت می بخشند و مانع از کلافگی اش در مواجهه با مطالب می شوند. هر فصل، بیش از پنج یا شش صفحه تجاوز نمی کند، غیر از فصل سرانجامی با عنوان بخش کوچکی از تاریخ که من خود در آن زیسته ام؛ نگاهی به گذشته. این فصل،که فقط کمی بلندتر از سایر فصل های کتاب است، به شرح تجربه نویسنده از سرنوشت خود و مشاهدات عینی اش از تاریخ دنیا می پردازد.

گرچه گامبریچ تلاش کرده در روایت تاریخ، رویداد و دوره ای از قلم نیفتد، ولی گاهی حتی خود او از آن چه در جریان پژوهش هایش دیده و شنیده و خوانده، شگفت زده شده و برای پیشامدها و فرضیه های تاریخی و مستندی که ارائه داده، پاسخ روشنی ندارد و خود را با کلمه نمی دانم خلاص کرده. با این همه، نویسنده همه هنرش را در بازگویی تاریخ با شیوه ای داستانی به کار گرفته و نتیجه درخشانی به بار آورده. فکرش را بکنید، اگر درس تاریخ در مدارس کشور ما با چنین نثر و گویش زیبا و شیرینی نگاشته و تدریس می شد، دانش آموزان چه شور و علاقه ای به تاریخ و پیگیری آن نشان می دادند.

کتاب غافل گیری های متعددی از سرگذشت اقوام، قبایل و حکومت های مختلف در خود دارد که خواننده احتمالاً تا پیش از مطالعه این اثر، اطلاع درست و دقیقی از آنها نداشته است. مثل نام بردن از یهودیان در مقام نخستین کسانی که دین کاملی داشتند و خدای واحد را ستایش می کردند، یا تصویری که خالق کتاب، از جنگ ها و خوی و چهره یونانیان و ایرانیان به نمایش گذاشته، حیرت آور است. جالب تر آن که در این تاریخ نگاری، از پارس ها یا همان ایرانی ها، با عنوان قومی کوه نشین و وحشی یاد شده اما:

تاریخ دنیا کتابی نیمه مصور است. بدان معنا که در آغاز هر فصل، نقاشی های ساده اما کامل و عمیقی، معرف درون مایه مطالبی هستند که می خوانیم. هم چنین وقتی صحبت از لشکرکشی ها و فتح و شکست هاشان می شود، حتما نقشه ای از سرزمین های اشغال شده و راستا پیشروی سپاهیان نبرد در کتاب خواهید دید. این نویسنده اتریشی در فصل بیستم کتاب با نام لااله الا الله و محمدٌ رسول الله سراغ سرزمین اعراب و تاریخ عربستان رفته و از میلاد پیامبر اکرم و ظهور دین اسلام سخن گفته:

ترجمه کتاب تاریخ دنیا توسط علی رامین، روان، راحت و خوش خوان است اما با توجه به مخاطب هدف کتاب،کاش مترجم در رساندن منظور نویسنده،کم تر از واژه های سخت و ثقیل و ناآشنا استفاده می کرد تا متن برای خوانندگان جوان، قابل فهم باشد و مجبور نشوند برای جست وجوی معنی برخی کلمه ها، سروقت فرهنگ لغت یا موتور جست وجوگرِ گوگل بروند.

در نهایت باید گفت کتاب تاریخ دنیا، اثری خواندنی و به یادماندنی است که می تواند به تجربه ای شیرین برای همه کتاب خوان ها تبدیل بشود. این کتاب را نشر نی به چاپ رسانده است.