علائم ADHD را چطور در بزرگسالان تشخیص دهیم؟ آقای احمد مونسیان از اصفهان میگوید. - تور هند ارزان

این اختلال در سنین بالاتر معمولاً با نشانه هایی بروز می نماید که مستقیماً قابل تشخیص نیستند و بیشتر خود را در عملکرد شغلی، تصمیم گیری های تکانشی، سردرگمی فکری مداوم و روابط بی ثبات نشان می دهد. در حقیقت، بسیاری از ویژگی هایی که بزرگسالان به عنوان شخصیت یا شیوه زندگی خود می شناسند، ممکن است بخشی از الگوی یک اختلال عصبی رشدی باشند.

اگر شما هم بارها با مسائل تمرکز، مدیریت زمان، آغاز نکردن کارها، یا بی قراری درونی روبرو شده اید، ادامه این مقاله به طور کامل شرح می دهد که چرا این نشانه ها می توانند ریشه در ADHD داشته باشند و چه معیارهایی برای تشخیص درست وجود دارد.

ADHD در بزرگسالی؛ همان اختلال قدیمی با صورتِ نو

ADHD بزرگسالان ادامه همان اختلالی است که بسیاری در کودکی با آن آشنا بوده اند؛ اما در بزرگسالی به شکل کاملاً متفاوتی ظاهر می گردد. در این سن، نشانه ها معمولاً نه به صورت بی قراری ظاهری، بلکه در قالب مسائل روزمره مثل ضعف در مدیریت زمان، سختی در تمرکز، تصمیم های تکانشی و نوسان در عملکرد شغلی بروز می نماید. فکر فرد دائماً میان افکار پراکنده حرکت می نماید و همین باعث می گردد کارهای ساده هم گاهی تبدیل به چالش شوند.

تفاوت بزرگسالان مبتلا با بچه ها در الگوی رفتاری آن هاست. کودکی که نمی تواند آرام بماند، در بزرگسالی تبدیل می گردد به فردی با فکر پرهیجان، برنامه های نیمه تمام، فراموش کاری و حس بی نظمی مداوم. جنبه های اختلال نقص توجه و بیش فعالی در این مرحله کمتر قابل مشاهده و بیشتر در درون تجربه می شوند؛ جایی که فکر شلوغ، بی قراری درونی و واکنش های تکانشی کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد.

نشانه های کمتر شناخته شدهٔ ADHD در بزرگسالان

یکی از ویژگی های مهم ADHD بزرگسالان این است که بسیاری از علائم آن به قدری ظریف و درونی هستند که فرد سال ها بدون آگاهی از منشأ آن ها زندگی می نماید.

مسائل تمرکز عمیق

در ADHD بزرگسالان، مشکل فقط حواس پرتی لحظه ای نیست؛ مسئله اصلی ناتوانی در نگه داشتن فکر روی یک ریل معین است. فکر مدام از فکرِ A به فکرِ B می پرد، بدون اینکه فرد بتواند آن را متوقف کند. این حالت باعث می گردد فعالیت هایی که احتیاج به تمرکز طولانی دارند، مثل نوشتن، مطالعه، جلسه های کاری یا کارهای تحلیلی، خیلی زود خسته نماینده یا غیرقابل تحمل شوند. فرد ممکن است آغاز کند، اما به ندرت کار را تا خاتمه ادامه می دهد.

سازماندهی ضعیف و فرار از کارهای طولانی

ADHD در بزرگسالی معمولاً با بی نظمی ظاهری اشتباه گرفته می گردد. اما مشکل واقعی در پردازش برنامه ریزی است. مغز برای اولویت بندی کارها، تقسیم وظایف و آغاز یک پروژه چندمرحله ای به مشکل برمی خورد. این باعث می گردد فرد ناخودآگاه از کارهایی که فکرش را درگیر می نماید دوری کند، حتی اگر کار برایش مهم یا حیاتی باشد. این فرار، با تعلل های طولانی، آغاز نکردن یک کار تا آخرین لحظه، یا رها کردن پروژه در میانه راه دیده می گردد.

فراموش کاری مزمن

فراموشی در ADHD صرفاً یادداشت نکردن کارها نیست؛ بلکه یک الگوی فکری ثابت است. فرد ممکن است فکر کند حتماً یادم می مونه اما چند دقیقه بعد کاملاً آن را فراموش کند. این فراموشی شامل قرارهای کاری، پیغام های مهم، ددلاین ها، پرداخت ها یا حتی اطلاعات ساده می گردد. این مسئله معمولاً با استرس بیشتر، احساس ناکارآمدی و نارضایتی اطرافیان همراه می گردد.

تصمیم گیری تکانشی و اثر آن روی روابط

بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است بدون فکر کافی تصمیم بگیرند: حرفی بزنند که نباید، رابطه ای را ناگهان آغاز یا تمام نمایند، شغل عوض نمایند یا خریدهای غیر ضروری انجام دهند. این تصمیم گیری های کوتاه مدت و احساسی می تواند روابط عاطفی، دوستی ها و همکاری های کاری را در معرض تنش قرار دهد. تکانشگری ریشه در ناتوانی مغز در مکث کردن و تحلیل پیغامدها دارد.

بی قراری درونی؛ وقتی بدن آرام است اما فکر نه

بسیاری از بزرگسالان ADHD مثل بچه ها پرتحرک نیستند؛ اما فکر آن ها دائماً در جنب وجوش است. این احساس بی قراری درونی باعث می گردد نشستن طولانی مدت سخت باشد، تمرکز به هم بریزد و حتی استراحت کردن هم به کاری سخت تبدیل گردد. این بی قراری ممکن است با احساس عجله دائمی، انرژی اضافه یا نمی دانم چرا نمی توانم آرام باشم توصیف گردد.

نوسان خلق و تحمل پایین ناکامی

ADHD فقط اختلال توجه نیست؛ بخش مهمی از آن به تنظیم هیجان مربوط است. فرد ممکن است در برابر یک مانع کوچک یا اشتباه ساده، واکنشی شدید نشان دهد: ناامیدی، عصبانیت، اضطراب یا احساس شکست. این نوسانات خلقی معمولاً سریع ظاهر می شوند و خود فرد نیز از شدت آن متعجب می گردد. بسیاری از بزرگسالان ADHD می گویند: هیچ کس نمی فهمد چرا یک موضوع کوچک این قدر من را بهم می ریزد.

آقای احمد مونسیان از علائم ADHD در بزرگسالان می گوید.

آقای احمد مونسیان، روانشناس خوب برای ADHD در اصفهان، در شرح نشانه های این اختلال در بزرگسالان می گویند:

بیش فعالی یا اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) در بزرگسالان معمولاً با نشانه هایی بروز می نماید که با الگوی رفتاری دوران کودکی فرق دارد و بیشتر در زمینه های شغلی، تحصیلی و روابط بین فردی دیده می گردد. بزرگسالان مبتلا ممکن است در تمرکز، سازماندهی کارها، مدیریت زمان و حفظ توجه در فعالیت های طولانی مدت مشکل داشته باشند.

آن ها اغلب تأخیر در انجام وظایف، فراموش کاری، تصمیم گیری های تکانشی، تغییر شغل های مکرر یا بی ثباتی در روابط را تجربه می نمایند. در بُعد هیجانی، ممکن است تحمل پایین در برابر ناکامی، نوسانات خلقی، احساس بی قراری درونی یا احتیاج به تحریک مداوم وجود داشته باشد.

این علائم باید مزمن، پایدار و تأثیرگذار بر عملکرد روزمره باشند تا بتوان آن را به عنوان ADHD در بزرگسالی در نظر گرفت، نه صرفاً ویژگی های شخصیتی یا واکنش به استرس های محیطی.

چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟ نشانه های هشداردهنده

بزرگسالان مبتلا به ADHD، الگوهای معینی در رفتار و عملکرد روزمره دارند که اگر به موقع شناسایی نگردد، می تواند به مسائل شغلی، عاطفی و روانی عمیق تری منجر گردد. در ادامه، مهم ترین موقعیت هایی را آنالیز می کنیم که تماشا آن ها به طور هم زمان نشان می دهد زمان مراجعه به متخصص فرا رسیده است.

وقتی اختلال در کار، روابط یا تصمیم گیری ایجاد می نماید

اگر چالش هایی مثل حواس پرتی، آغاز نکردن کارها، تصمیم های عجولانه یا فراموش کاری مداوم باعث افت عملکرد شغلی، تنش در روابط یا بی ثباتی در برنامه های روزانه شده باشد، این یک علامت جدی است.

بسیاری از بزرگسالان تا زمانی که این نشانه ها به زندگی حرفه ای یا عاطفی آن ها لطمه نزند، متوجه ماهیت واقعی مشکل نمی شوند؛ اما همین اختلالات پایدار، از اصلی ترین معیارهای تشخیص ADHD بزرگسالان محسوب می گردد.

وقتی کوشش بیشتر جواب نمی دهد

یکی از تفاوت های ADHD با بی نظمی معمولی این است که فرد حتی با اراده قوی، برنامه ریزی دقیق یا کوشش دوچندان هم نمی تواند الگوی رفتاری اش را تغییر دهد. اگر بارها با خود گفته اید از فردا منظم می شوم، این بار حتماً تمرکز می کنم یا باید فقط بیشتر کوشش کنم اما در عمل هیچ تغییری رخ نداده، احتمال وجود یک اختلال توجه جدی تر مطرح می گردد. این چرخه کوشش و ناکامی، یکی از نشانه های کلیدی احتیاج به ارزیابی تخصصی است.

جمع بندی

در این مقاله دیدیم که ADHD بزرگسالان برخلاف تصور عمومی یک مسئله ساده یا گذرا نیست و می تواند در پشت رفتارهایی مثل فراموش کاری، ناتوانی در تمرکز، تصمیم گیری های تکانشی و بی قراری درونی پنهان شده باشد.

شناخت الگوی این نشانه ها، توجه به هشدارهایی که عملکرد شغلی و روابط را تحت تأثیر قرار می دهند، و آگاهی از تفاوت های رفتاری بزرگسالان مبتلا با بچه ها، اولین گام برای درک دقیق این اختلال است. شرحات تخصصی آقای احمد مونسیان نیز نشان می دهد که تشخیص درست چقدر می تواند مسیر زندگی فرد را تغییر دهد.