شباهت عجیب یک منطقه از مریخ به کره زمین ، عکس - تور هند ارزان

غزال زیاری: مشاهده خندق های عمیقی بر روی سطح کره مریخ سوالات زیادی را ایجاد نموده و اصلی ترین ابهام در این مورد است که این خندق ها چگونه شکل گرفته اند. نتیجه تحقیقات اخیر حکایت از آن دارد که خندق های روی سطح مریخ احتمالا زمانی شکل گرفته اند که این سیاره به شدت چرخیده و کج شده بود و همین باعث ایجاد تغییرات چشمگیری در آب و هوای مریخ شده بود و آب به شکل آبشاری از شیب ها به سمت پائین جاری شده و دره هایی را ایجاد نموده است.

دانشمندان برای اولین بار در سال 2000 این خندق ها را کشف کردند و شباهت عجیب این کانال ها با کانال های روی زمین، در دره های خشک قطب جنوب که به وسیله آب حاصل از ذوب شدن یخچال های یخی ایجاد شده بود، تعجب آنها را برانگیخت. این دره های مریخی حکایت از آن دارند که روزگاری آب در مریخ در جریان بوده و شاید همین حالا هم در بعضی مواقع در جریان باشد.

جیمز دیکسون، دانشمند سیاره شناسی موسسه فناوری کالیفرنیا در پاسادنا و نویسنده ارشد این مقاله در این رابطه گفته: این خندق ها بسیار شبیه نمونه های زمینی شان هستند؛ ولی در مریخ قرار دارند. اما سوال اینجاست که چگونه ایجاد شده اند؟ این یک پازل بزرگ است که محققان زیادی برروی آن کار نموده اند.

احتمالات موجود در خصوص نحوه ایجاد خندق ها

مشکل وجود خندق ها در مریخ این است که این دره ها بیشتر در ارتفاعاتی رویت می شوند که در آب و هوای فعلی مریخ بعید به نظر می رسد که در آنجا آب مایع وجود داشته باشد. آب و هوای مریخ در حال حاضر بسیار سرد است و در نتیجه آب به حالت مایع برای مدت زمانی طولانی در این دما دوام نمی آورد. دقیقا شرایطی مشابه با زمین.

تحقیقات قبلی حکایت از آن داشت که ممکن است منشا ایجاد این خندق ها چیز دیگری به جز آب باشد؛ یک فرضیه این است که یخ زدگی دی اکسید کربنی که تصعید شده یا مستقیما به بخار تبدیل شده، در شرایطی که آب و هوای مریخ گرم است، باعث سرازیر شدن سنگ و قلوه سنگ ها به پائین گردد. در هر حال نکات ناشناخته زیادی درباره این سناریو وجود ارد.چون در طبیعت روی زمین چنین اتفاقاتی نمی افتد.

احتمال دیگر این است که این خندق ها در گذشته و زمانی شکل گرفته اند که آب و هوای مریخ برای بقای مقادیر کمی از آب مایع در سطح سیاره مساعدتر بوده. این ممکن است مرتفع بودن محل قرار گرفتن خندق ها را توجیه کند. چون آب ذوب شده از یخچال ها ممکن است از شیب ها سرازیر شده و باعث ایجاد چنین کانال هایی گردد.

• معمای آبشار خون، شگفتی بزرگ جاری بر برف / عکس
• شکار باورنکردنی دایناسور به وسیله پستاندار/ شکار و شکارچی تبدیل به سنگ شدند!/ عکس

آنالیز تغییر شیب محوری مریخ

دانشمندان برای آنکه بدانند که آیا امکان وجود آب مایع در سیاره مریخ وجود داشته یا خیر، به آنالیز چگونگی تغییر شیب محوری و یا انحراف آن در طول زمان و اثرات بالقوه این کج شدن پرداختند. هرچه قطب های یک سیاره نسبت به مدارش به دور خورشید بیشتر کج شوند، اندازه دریافت نور خورشید در نقاط مختلف آن در طول سال، افزایش خواهد یافت.

انحراف محوری کره زمین درحدود 23.5 درجه است که منجر به ایجاد 4 فصل می گردد. در شرایط فعلی انحراف محوری مریخ حدودا 25 درجه است؛ اما در صدها هزار سال اخیر بین 15 تا 35 درجه تغییر نموده که همین می تواند تغییرات چشمگیرتری را در آب و هوا ایجاد کند.

محققان در عین حال به آنالیز این موضوع پرداختند که چطور زمان های انحراف محوری بیشتر در مریخ منجر به ایجاد نوسانات شدیدتر بین تابستان و زمستان و البته آب و هوای مطلوب تری برای وجود آب مایع خواهد شد. آنها یک مدل سه بعدی از آب و هوای مریخ ایجاد کردند تا ببینند که شرایط در هنگامی که انحراف محوری 35 درجه است، اوضاع به چه ترتیب خواهد بود؟

دانشمندان دریافتند که در منطقه های از مریخ که این خندق ها یافت شدند، تصعید یخ دی اکسید کربن، جو مریخ را به طرز قابل توجهی متراکم تر می نموده. به علاوه دمای سطح، احتمالا از نقطه ذوب یخ فراتر می رفته است. این شرایط به احتمال زیاد در طول چندین میلیون سال گذشته بارها تکرار شده و آخرین بار حدود 630 هزار سال قبل بوده.

به علاوه، این منطقه ها خندق ها در حال حاضر دارای مقادیر زیادی آب یخی در نزدیکی سطحشان هستند و احتمالا در میلیون ها سال پیش این اندازه به مراتب بیشتر هم بوده. محققان بر این باورند که در زمان هایی که شیب محوری مریخ بیشتر می شده، بیشتر این یخ ها آب شده و این خندق ها را در منطقه ها مرتفعی که الان مشاهده می گردد، ایجاد نموده اند.

در مجموع دانشمندان استدلال می نمایند که ترکیبی از یخ ذوب شده، دی اکسید کربن تصعید شده و شیب زیاد، می تواند توجیه خوبی برای الگوی خندق هایی باشد که در سطح مریخ رویت می گردد.

دیکسون در این رابطه گفت: یک مفهوم مهم این است که ما حالا می توانیم پیش بینی کنیم که زمانی که محور مریخ دوباره کج گردد، باید بتواند آب یخ زده ای را در این منطقه ها دارای خندق ایجاد کند.

از آنجا که در کره زمین، هر جا آب باشد، زندگی هست، تمرکز آنالیز های آینده احتمالا بر این اساس خواهد بود که آیا ممکن است در نزدیکی این خندق ها در مریخ، حیات وجود داشته باشد؟ دیکسون در این باره گفت: اگر در پی یافتن حیات در مریخ باشید، اطراف این خندق ها اهداف خوبی برای جستجو خواهند بود.

منبع: Space

5858