پیش فروش نفت در بورس مثل فروش جنگل و منابع طبیعی است ، نفت خام یک ثروت ملی - تور هند ارزان

گروه اقتصادی خبرنگاران. فروش اوراق نفتی به عنوان گشایش اقتصادی جدیدترین طرح پیشنهادی دولت است که رئیس جمهور خبر آن را به عنوان یک خبر خوش اقتصادی به مردم داد، هر چند که آن زمان رئیس جمهور به صراحت این موضوع را بیان نکرد و این گشایش اقتصادی در حد یک غافلگیری بود، اما کمتر از چند روز مشخص شد گشایش اقتصادی برای مردم نیست، بلکه برای گذران امورات دولت است! محمد علی خطیب سمنانی اقتصاددان و کارشناس حوزه نفت و انرژی در این گفتگو چرایی عدم امکان فروش نفت خام به مردم در بازار سرمایه را توسط دولت تشریح کرده است.

به نظر شما چه دلایلی موجب شده تا کارشناسان عدم فروش نفت در بازار سرمایه را به دولت متذکر شوند؟

نفت خام مقوله ای متفاوت از نفت فرآوری شده یا مشتقات نفتی است، لذا فروش این دو متفاوت از هم است، یعنی دخل و تصرف دولت در فروش این دو بسیار متفاوت است. نفت خامی که از دل زمین بیرون می آید ماده خامی است که در زمره منابع طبیعی به شمار می رود، به این دلیل تاکید می شود نفت خام نباید به مردم فروخته شود چرا که نفت خام در زمره انفال است، مثل این می ماند که ما جنگل را در معرض فروش عمومی بگذاریم، انفال یا منابع طبیعی ثروت های کشور است که متعلق به یکایک ایرانیان است، لذا انفال، سرمایه های عمومی و منابع طبیعی مثل معادن و جنگل ها و همین نفت خام متعلق به همگان است، از این جهت نفت خام در اختیار دولت قرار می گیرد، چون دولت کننده و برگزیده مردم است لذا دولت مسوول حفظ و توسعه کشور است، نفت خامی که استخراج می شود درآمد آن باید صرف توسعه زیر ساخت های اقتصادی و تولیدی شود، حفظ منابع طبیعی آنقدر مهم است که دولت ها و دولت ما برای حفظ این منابع، سازمانی به نام سازمان منابع طبیعی تاسیس کرده اند، منابع آبی، منابع کانی نفت، جنگل ها و. منابع طبیعی به شمار می فرایند، اما نفت فرآوری شده، چون در نهایت تبدیل به کالا می شود، دولت می تواند آن را به فروش عمومی در داخل و یا حتی خارج از کشور برای ارز آوری برساند. نفتی که فرآورده های آن مورد استفاده همگان قرار می گیرد و به عنوان انرژی در جریان تولید قرار بگیرد، قابل فروش است.

بیشتر بخوانید:

اوراق سلف نفتی؛ آری یا خیر؟ / از چاله کسری بودجه تا چاه بحران بدهی

پیامد های فروش اوراق نفتی و چالش های دولت بعدی چیست؟

وعده گشایش اقتصادی روحانی به کجا خواهد رسید؟ / پیش فروش نفت؛ تحویل زمین سوخته به دولت بعد!

به عبارتی در عرضه نفت خام و فرآورده های آن در عرضه در بورس یا سایر بازار ها دست دولت در هر دو حوزه به صورت یکسان باز نیست؟

بله، قطعا این دو باید از همدیگر تفکیک داده شود، بنابراین انتقادی که به طرح گشایش اقتصادی یا فروش نفت در بورس وارد است این است که نفت خام به هیچ وجه نباید به مردم فروخته یا پیش فروش شود، چون نفت خام ثروت ملی است، دولت می تواند نفت خام را تبدیل به کالا و فرآورده کند آن زمان در بورس عرضه کند، در واقع آن زمان، چون تبدیل به کالا شده می تواند قابلیت خرید و فروش و مبادله داشته باشد، چه در سطح داخلی چه در سطح خارجی، پول فروش این مبادله می تواند در اختیار دولت قرار بگیرد. بخش خصوصی هم می تواند در این جا ورود کند و در بازار سرمایه روی آن سرمایه گذاری کند.

آیا فروش نفت خام در بورس توسط کشور ها و بورس های دیگر دنیا تجربه شده است؟

نفت استخراج شده در بازار بین المللی خرید و فروش یا پیش فروش می شود که از آن به عنوان نفت کاغذی یاد می شود، یعنی نفت روی کاغذ معامله می شود، در واقع شرکت های نفتی که نفت را استخراج کردند پالایشگاه ها و شرکت هایی که نیازمند نفت هستند آن را پیش خرید می کنند، بنابراین نفت استخراج شده پیش فروش و به صورت کاغذی معامله می شود، یعنی یک میلیون بشکه نفت روی کاغذ خرید و فروش می شود، این معامله انجام شدنی است، یعنی اگر قرار بر عرضه نفت در بورس باشد قطعا نفت باید به صورت استخراج شده عرضه یا فروخته شود، در غیر این صورت نفت خام که در زمره اموال عمومی به شمار می رود به هیچ وجه قابلیت عرضه یا واگذاری ندارد، نفت استخراج شده در بورس با قیمت مشخص می تواند در بورس خرید و فروش شود.

با توجه به اینکه اشاره کردید دولت منتخب مردم است شاید دولت از این جهت خود را محق یا صاحب نفت خام می داند که گمان می کند می تواند آن را در بورس عرضه کند؟

به هیچ وجه دولت نمی تواند به این دلیل که منتخب مردم است اموال متعلق به مردم را به فروش برساند، چرا که اموال عمومی به صورت موقتی در اختیار دولت است، دولت به عنوان کننده مردم باید از منابع طبیعی و عمومی محافظت کند نه اینکه اموال عمومی ملت و آیندگان را برای تامین کسری بودجه خود بفروشد.

آقای رئیس جمهور در خصوص ارز های صادراتی که صادرکنندگان را با توپ و تشر برای بازگرداندن ارز تهدید کرد به این موضوع اشاره کرد که دلار متعلق به دولت است به نظر می رسد درباره فروش نفت خام در بورس هم چنین تصوری دارد؟

دلاری که از فروش نفت حاصل شده است جزء درآمد های دولت به شمار می رود که در اختیار بانک مرکزی قرار می گیرد، این درآمد باید برای تامین زیر ساخت های توسعه ای کشور هزینه شود، دلاری که در ازای فروش نفت به دست آمد به عنوان کالا نه به عنوان منابع طبیعی به دست دولت رسیده است، لذا دلاری که در این فرآیند به دست آمده هم متعلق به دولت برای تامین برخی هزینه هاست و هم در صندوق توسعه ملی برای آیندگان باید ذخیره شود، لذا دلار حاصل از فروش نفت خام استخراج شده خرج بودجه شرکت های دولتی و حقوق کارمندان می شود، بنابراین بین این درآمد و فروش نفت در بورس به صورت اوراق تفاوت زیادی وجود دارد.

اگر به هر دلیلی بخصوص بحث تأمین کسری بودجه دولت، مجلس و قوه قضاییه به خاطر مخاطرات جدی بودجه ای با عرضه اوراق نفتی در بورس موافقت کنند، تبعات فروش نفت در بورس چیست؟

مثل این است که انگار جنگل ها و خاک این سرزمین را فروخته ایم، منابع زیرزمینی که کاری روی آن انجام نشده به فروش می رسد، یعنی عملا اموال مردم به خود مردم فروخته می شود ضمن اینکه دولت آقای روحانی، دولت آینده را بدهکار می کند. وقتی نفت خامی که در زمین است دولت پیش فروش می کند یعنی مملکت را بدهکار کرده و مال خود مردم را به آن ها فروخته در صورتی که نفت متعلق به خود مردم است.

منبع: خبرگزاری دانشجو